Działalność gospodarcza przejawia dynamiczny charakter, na który składa się wiele różnorodnych zdarzeń gospodarczych, będących przedmiotem obserwacji rachunkowości. Zdarzenia te zwane operacjami gospodarczymi, wywołują zmiany w wielkości i strukturze składników zasobów jednostki gospodarczej. Posiadają formę wartościową jak również równowartościową polegającą na zwiększeniu lub zmniejszeniu wartości. Wynikają natomiast z świadomej działalności człowieka w procesach gospodarczych, jak również z niezależnych od woli człowieka zdarzeń losowych. Tym samym stanowią czynnik dezorganizujący statykę rachunku bilansowego.
Rachunkowość jako system pomiaru ekonomicznego stanowi źródło prawdziwej i rzetelnej informacji. Ukierunkowana jest na obligatoryjną sprawozdawczość zewnętrzną, jak i na wewnętrzne potrzeby zarządzania jednostką gospodarczą.
Proces informacyjny jest realizowany przez kilka działań, takich jak: pomiar, dokumentację, ewidencję, rozliczanie, kalkulację, sprawozdawczość, analizę i ocenę.
Obserwację przebiegu działalności gospodarczej rozpoczyna się od wyceny bilansowej składników na początek okresu sprawozdawczego, która polega na pomiarze majątku (aktywów) jednostki gospodarczej oraz źródeł jego pochodzenia (pasywów). Sporządzony bilans otwarcia jest zarówno sprawozdaniem finansowym jak i dokumentem. Następnie, na podstawie bilansu otwiera się konta bilansowe (aktywów, pasywów, aktywów i pasywów). Konieczne jest otwarcie odpowiednich kont wynikowych (kosztów i przychodów). W okresie sprawozdawczym na podstawie dokumentacji dokonuje się ewidencji operacji gospodarczych. Pomiarowi podlega również zużycie zasobów majątkowych będący przedmiotem rachunku kosztów, który obejmuje m.in. rozliczanie i kalkulację kosztów. W okresie prowadzonej działalności gospodarczej powstają produkty, które stają się przedmiotem transakcji sprzedaży lub zasilają majątek jednostki gospodarczej. Jako punkt wyjścia dla sporządzenia sprawozdania finansowego na koniec okresu sprawozdawczego, są odpowiednio przygotowane informacje wynikające z ewidencji. Kolejnym działaniem jest sporządzenie zestawień obrotów i sald kont syntetyki, bilansowych i wynikowych. Zestawienie to może być wykorzystywane do okresowego ustalenia wyniku finansowego oraz wartości aktywów i pasywów przed sporządzeniem sprawozdania finansowego.
Materiały: ‚Podstawy rachunkowości. Aspekty teoretyczne i praktyczne’ PWN. ‚ Dynamiczny rachunek majątku i kapitału’ – Bronisła Micherda , Elżbieta Pogodzińska-Mizdrak.